“گفت و گوی تندر و آذرخش” چهارمین جلد از آنتولوژی شعر مقاومت عرب است که به شعر معاصر کشورهای شمال آفریقا میپردازد. این کتاب که در فروشگاه اینترنتی کتاب خورشیدباران عرضه شده، شامل ترجمهی 34 سروده از شاعران مصری، سودانی، تونسی، مراکشی، لیبیایی و الجزایری است که به ترجمه و کوشش موسی بیدج، شاعر، نویسنده و پژوهشگر نامآشنای معاصر فراهم آمده است. در “گفت و گوی تندر و آذرخش” نام شاعرانی همچون أمل دنقل، صلاح عبدالصبور، محمد الفیتوری، یوسف رزوقه، محمد الفقیه صالح و دیگران به چشم میخورد.
بخشی از شعر “گریه در پیشگاه زرقای یمامه”، اثر أمل دنقل:
زرقاى يمامه زنى كبود چشم بوده كه در جزيره العرب زندگى مى كرده او با چشمان تيزبين خود فاصله ى سه روز راه را به چشم مى ديده است در شعر معاصر عرب و به ويژه در اين منظومه، منظور از زرقاى يمامه ملت عرب است:
“پیشگوی مقدس!
سرشارم از خون و زخم
از میان کشتهها
و پشتهها
با شمشیر شکستهام
به سوی تو خزیدهام
پیشانی و پیکرم خاکآلود
لب لعل تو را میجویم
پیشگویی نابت را
و بازوی بریدهام را که هنوز
بیرق شکسته را چنگ زده است.
عكس كودكان را مى جويم
در كلاهخودهاى ريخته در صحرا
و همسايه ى خود را
كه وقتى آب مى نوشيد
مغزش را
گلوله از هم پاشيد
دهانى را مى جويم
كه لبريز از شن و خون است
زرقا!
از تو مى پرسم
از بى دفاع ايستادنم
در سايه ى شمشير تا ديوار
و شيونِ زنها در اسارت و فرار
چگونه است
كه ننگ بر دوشم
بى آن كه خود را بكشم
بى آن كه ويرانه شوم
بى آن كه خاك ناپاك
گوشت از تنم بريزد
خدا را!
حرفى بزن
اى پيشگوى مقدّس!
تو را به لعنت سوگند
به شيطان حتّى!
حرفى بزن
چشمت را مبند
كه موشها
سوپ خود را
از خون من ليس مى زنند
و مرا ياراى آن نيست
بازشان دارم
حرفى بزن
از بس كه تحقير شده ام
نه شب، ننگم را مى پوشاند… نه ديوارها
نه روزنامه اى كه پيش رو گرفته ام
نه پناه بردنم به كهكشانِ دود!…”
پیشنهاد برای مطالعه بیشتر:
برای دستیابی به کتابهای مرتبط، با موضوع شعر و داستان عربی یا آشنایی بیشتر با آثار منتشر شده در این زمینه میتوانید به دسته موضوعی زیر مراجعه کنید:
همچنین آثار دکتر محمدرضا سنگری نیز گستره ای وسیع و پر از عنوان های متعدد در شعر، نثر ادبی، تحلیل ادبیات معاصر و نقد ادبی را شامل می شود:
و نیز برای علاقه مندان به شعر:
حمید سهیل نژاد –
اثر تحلیلی خوبی در باره شعر عربی بود چرا از شاعران عرب ایرانی در مجموعه آثار شما نیست؟ اگر از این شاعران باشد و شناسانده شوند کار سازنده ای است.
شهاب رضایی –
اثر تحلیلی و پژوهشی جالبی بود از استاد موسی بیدج که افتخار خواندنش را داشتم. آشنایی با ادیبان و شاعران دنیای عرب بخصوص شاعران شمال آفریقا میتواند برای بسط و گسترش و غنای فرهنگی و ادبی معاصر فارسی هم مفید و عمق دهنده به مناسبات گفتمانی فرهنگی در نظر گرفته شود. با تلاش مترجم شاعرانی مانند محمد الفیتوری، یوسف رزوقه، محمد الفقیه صالح، امل دنقل، صلاح عبدالصبور هم مانند بسیاری نویسندگان دنیای عرب از طریق این کتاب به فارسی زبانان شناسانده شده اند تا گنجینه ی پربهایی از اندیشه و احساس و بینش آنان به اشتراک گذارده شود.